به گزارش گروه فرهنگ و هنر قدس آنلاین، نمایشگاه «گنجینه مانا» به همت مؤسسه هنرمندان پیشکسوت و مؤسسه فرهنگی، هنری و پژوهشی صبا با آثاری از ۴۰ هنرمند پیشکسوت عرصه هنرهای سنتی در رشته‌هایی همچون دوخت‌های سنتی و تزئینی، زیورآلات، معرق و منبت، میناکاری، گچ‌بری، طراحی فرش طراحی نقوش و چاپ، تراش بلور و شیشه، میناکاری، گچ‌بری، نقاشی روی شیشه و سفال و آینه کاری اوایل تیرماه در موسسه «صبا» افتتاح شد و این روزها نیز در حال برگزاری است. نمایشگاه «گنجینه مانا» تلاش دارد تا حاصل دسترنج هنرمندان پیشکسوت عرصه هنرهای سنتی را که در مسیر اعتلای هنرهای سنتی و ارتقای فرهنگ و سنت‌های این سرزمین گام برداشتند، نمایش دهد.

در ادامه با نیکنام حسینی پور، مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت ایران درباره اهداف برپایی این نمایشگاه و انگیزه‌های گرد هم آوردن هنرمندان قدیمی و پیشکسوت هم کلام شدیم که می خوانید.

آقای حسینی پور موسسه هنرمندان پیشکسوت هرساله برنامه‌های متعدد و قابل اعتنایی را در حوزه‌های رفاهی و زندگی شخصی برای اعضایش تدارک می‌ییند. اما توجه به هنر و ارزش‌گذاری به کار این پیشکسوتان در قالب نمایشگاه «گنجینه مانا» قابل تامل است. درباره انگیزه برپایی این نمایشگاه و اهمیت آن بگویید.

دقیقاً همینطور است. موسسه هنرمندان پیشکسوت خدمات متنوعی را به هنرمندان در حوزه‌های مختلف رفاهی، پزشکی، معیشتی و ... ارائه می‌کند و البته توجهی هم به حوزه فرهنگی و هنری دارد. اهمیت این بخش در این است که با فعالیت‌هایی که صورت می‌گیرد این پیشکسوتان احساس کنند هنوز هم می توانند کار کنند، در جامعه اثربخش باشند و به عنوان گروهی مرجع برای کارشناسان هنری قلمداد شوند؛ اتفاقی که به نظرم کمی نسبت به آن بی‌توجه بودیم و این مسئله مغفول واقع شده است.

به همین دلیل در سال ۱۴۰۰ برنامه ریزی شده برای هنرمندان رشته‌های مختلف هنری که عضو مؤسسه هستند برنامه‌های فرهنگی مطابق آن رشته را طراحی و اجرا کنیم.

این نمایشگاه اولین خروجی آن است؟

بله. اولین بحث مورد نظر ما هنرهای سنتی بود. البته با توجه به این که روز جهانی صنایع دستی ۱۸ خرداد و با ایام انتخابات ریاست جمهوری تقارن پیدا کرده بود مجبور شدیم قدری این برنامه را به تاخیر بیندازیم. با توجه به این که کشور دو سال درگیر کرونا بوده و هنرمندان هنرهای سنتی از نظر معیشتی و اقتصادی دچار مشکل شده بودند درصدد برآمدیم این نمایشگاه را برگزار کنیم که هم هنر آنها دیده شود و از سویی دیگر ظرفیت این هنرمندان پیشکسوت شناخته شود و در معرض دید مردم، وزارتخانه ها، کارشناسان و اهالی هنر و متولیان امر قرار بگیرد.

فراموش نکنیم که هنرهای سنتی ما می‌تواند منبع بسیار خوبی برای اقتصاد هنر باشد و در بحث صادرات نیز نباید از اهمیت آن غافل شد. اتفاقی که فقط محدود و منحصر به بحث صادرات نیست و مقوله مهم ترویج پیام فرهنگی را هم با خود به همراه دارد که همزمان با انتقال این صنایع فرهنگی صورت می‌گیرد.

شاید تکنولوژی را به هر راهی بتوان انتقال داد اما انتقال پیام فرهنگی به این راحتی صورت نمی‌گیرد و این هنرهای سنتی است که می‌تواند پیام فرهنگی ایران را به بهترین شکل منتقل کند و در جهان اثربخش باشد. شما اگر نگاهی به جاده ابریشم بیندازید در کشورهایی همچون هند،  چین و ... به راحتی می‌توانید اثر حضور هنرهای سنتی ما را رصد کنید و هنوز هم زبان فارسی را در سردرب بسیاری از اماکنش ببینید که این اتفاق ناشی از اهمیت و نقش هنرهای سنتی ماست که متاسفانه مغفول مانده است.

آیا امکان فروش برای آثار این نمایشگاه در نظر گرفته شده است؟

بله. آثاری که در نمایشگاه وجود دارد امکان عرضه و فروش دارند و اتفاقاً برخی سازمان‌ها از جمله شهرداری و برخی نهادهای دیگر برای خرید آثار اقدام کردند و قرار است از ظرفیت هنرمندان برای مراکز تاریخی که در اختیارشان است استفاده کنند. برای فروش این آثار در حال مذاکره هستیم و روال اداری را طی می‌کند.

نکته مهم دیگری که شاید توجه به آن هم قدری از نظر دورمانده؛ بحث آموزش و انتقال این هنرها به نسل‌های آینده است. برای آموزش و ترویج هنرهای سنتی که بسیاری از آنها هم ممکن است در آستانه فراموشی یا فروپاشی باشند چه برنامه‌ای دارید؟

اتفاقاً نکته بعدی بحث آموزش این هنرهاست. واقعیت این است که این هنرها در کتاب‌های درسی و دانشگاهی نوشته نشده و جنبه آکادمیک ندارند، بلکه سینه به سینه منتقل شدند. من حتی معتقدم باید بحث آموزش استاد ـ شاگردی را مجدداً احیا و راه اندازی کنیم. البته اقداماتی برای این کار با حضور استاد فرشچیان و شاگردانشان صورت گرفته و همچنین با برخی نهادها مذاکراتی داشته ایم که هنرمندان ما بتوانند آموزش هایی را در قالب کارگاه ارائه کنند. اینها مهمترین اهدافی است که امیدوارم بتوانیم  آنها را محقق کنیم.

آقای حسینی پور با توجه به موج عجیب و غریبی که این سال‌ها در اقبال به هنرهای مدرن و پست مدرن در میان هنرمندان جوان به وجود آمده و شاید کمتر کسی از میان آنها به هنرهای سنتی علاقه داشته باشد، به نظر شما چطور می‌توان هنرهای سنتی را احیا و جوانان را به آن ترغیب کرد؟

اتفاقاً هنرمندان هنرهای سنتی ما در تلاش هستند برخی از همین سنت‌هایی که فراموش شده را احیا کنند. مثلا چند روز قبل هنرمندی در زمینه منجوق دوزی و زری دوزی به ما مراجعه کرد و روی هنری که در حال فراموشی است و تقریباً از بین رفته مشغول کار است و روی پارچه ای کار هنری انجام داده بود و گفت که مشغول احیای آن است. این نمونه ای از یک کل است!

در کنار تلاشی که خود هنرمندان می‌کنند، نهادها، سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها به ویژه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که متولی اصلی این حوزه است باید با همکاری بخش خصوصی در موسسات کلاس های آموزشی برگزار کنند.

جوانان نسبت به یادگیری بسیار تمایل دارند؛ هر استانی یک ظرفیت افزوده‌ای دارد و هر شهری در یک حوزه پیشران است که باید شناسایی شود. شهرهایی که خلاق هستند در دستور کار وزارت ارشاد قرار دارند و باید با یکدیگر پیوند زده شوند و هرکدام به صورت جزیره‌ای جدا و منفک از هم نباشد. وقتی اینها به هم پیوند زده شوند می‌توانند برای کشور خروجی و ارزآوری خوبی هم داشته باشند.

به نظر شما جایگاه هنرهای سنتی در میان مجموعه هنرهای متنوعی که این روزها طرفدار دارند، کجاست؟

جایگاه هنرهای سنتی به عنوان بخشی هویت بخش در تمام تاریخ مورد توجه بوده است. بخش عمده‌ای از فرهنگ، هنر و تاریخ این سرزمین با تاریخ پیوند خورده و نمی‌توان هنرهای سنتی را کتمان کرد و تاریخ را نادیده گرفت، زیرا این هنرهای سنتی است که تاریخ تحول و تطور تاریخی این مرز وبوم را به خوبی و با شفافیت نشان می‌دهد. این هنرها متأسفانه در حال کم فروغ شدن هستند  درحالی که آن‌ها می‌توانند نقش مهمی در اشتغال و صادرات و ارز آوری داشته باشند اما برخی قوانین دست و پاگیر باعث شده این هنرمندان را بدون هیچ جایگزینی از دست بدهیم.

نقش بازار هنرهای سنتی را در گردش اقتصاد هنر چطور ارزیابی می‌کنید؟

بازار هنرها و صنایع فرهنگی نسبت به سایر ابعاد اقتصادی از اهمیت و موقعیت بالاتری برخوردار است و طبیعتاً با توجه به تنوع گسترده فرهنگی در ایران می‌تواند باعث اشتغال زایی شود. به نظرم این بخش از هنر ارزشمند ما بازار بسیار خوبی دارد اما در برخی حوزه ها دچار ضعف هستیم، هم در عرضه کردن این محصولات در حوزه بین المللی و هم نوع بسته بندی آنها ضعف های جدی داریم که باید بررسی و ترمیم شود و برای عرصه استاندارد و اصولی آنها اقدامات لازم صورت بگیرد.

انتهای پیام/